Handig om te weten

Goed voorbereid op vakantie gaan is belangrijk voor een geslaagde vakantie. Daarom hebben we praktische reisinformatie en tips voor Panama op één pagina verzameld. Mocht de informatie op deze pagina om de één of andere reden niet (helemaal) correct zijn volgens u, laat het dan weten via het contactformulier. We streven er uiteraard naar om de info op deze pagina altijd zo up-to-date mogelijk te houden. Soms is er sprake van lokale afwijkingen.

Een goede reisgids over Panama kan je vaak nog goede aanvullende informatie bieden. Het aantal Nederlandstalige reisgidsen over Panama is vrij beperkt. Vaak zul je aangewezen zijn op een Engelstalige reisgids. Let op dat de info actueel is. Een editie die tien jaar oud is kan niet meer kloppen omdat informatie redelijk snel achterhaald of inaccuraat kan zijn. Als je over bepaalde zaken zekerheid wilt hebben kun je het beste vooraf contact opnemen met je accommodatie ter plaatse of je lokale reisagent.

De minimumleeftijd voor het kopen en drinken van alcoholische dranken is in Panama 18 jaar. In Panama-Stad wordt hier vaak vrij streng op gecontroleerd. Als je te jong lijkt dan moet je door middel van een ID kunnen aantonen dat je minstens 18 jaar oud bent. Buiten Panama-Stad is men over het algemeen wat minder strikt met de naleving van deze regel.

De betere hotels, restaurants, autoverhuurbedrijven en winkels accepteren vaak op vrij brede schaal de grote internationale creditcards zoals Visa, MasterCard en American Express. Ga er echter niet standaard vanuit dat je met je creditcard overal kunt betalen. Zorg er daarom voor dat je altijd voldoende contant geld bij je hebt om cash te kunnen betalen waar er geen creditcards geaccepteerd worden.

Om naar Panama te reizen is een geldig Nederlands paspoort voldoende. Je hebt dan geen visum nodig om Panama binnen te mogen. Officieel kunnen ze vragen om aan te tonen dat je een bevestigd vliegticket hebt waarmee je Panama weer zult verlaten, maar in de praktijk wordt daar zelden om gevraagd.

Bij aankomst in Panama krijg je een stempel in je paspoort waarmee je het recht hebt om maximaal 90 dagen in Panama te verblijven.

Het kraanwater is in grote delen van Panama veilig om te drinken. Vooral in Panama-Stad zijn de risico’s minimaal als je leidingwater consumeert. Buiten de hoofdstad en dan met name in de provincies Bocas del Toro en Guna Yala is het raadzaam om altijd mineraalwater uit flessen te gebruiken.

Het elektriciteitsnetwerk in Panama kent een voltage van 120 Volt in Panama-Stad en 110 Volt in de rest van Panama. De meeste Europese apparatuur kan hier wel mee overweg, zoals opladers van mobiele telefoons, camera-accu’s en laptops. Het opladen geschiedt door het lagere voltage wel in een lager tempo, waardoor je meer tijd nodig hebt om op te laden.

Men werkt hier met de zogenaamde Amerikaanse stopcontacten en stekkers: twee platte pinnen die iets dichter bij elkaar staan dan de twee ronde pinnen van de Europese stekkers. Om ‘onze’ stekker te gebruiken heb je een adapter of wereldstekker nodig. In sommige moderne internationale hotels zie je universele stopcontacten waar onze stekkers ook in passen. Reken hier niet al te veel op en neem een aantal adapters of reisstekkers mee.

Net als iedere bestemming kent ook Panama een aantal feestdagen en gedenkdagen. Tijdens deze dagen kunnen winkels, musea, attracties en openbare instellingen gesloten zijn. Soms gelden er aangepaste openingstijden. Informatie hierover is vaak op internet terug te vinden.

In Panama maakt men er een gewoonte van om feestdagen die niet op een maandag vallen, wel op een maandag te vieren. Valt een feestdag eigenlijk op een donderdag of vrijdag dan wordt deze vaak doorgeschoven naar de maandag die daarna valt. Valt een feestdag eigenlijk op een dinsdag of woensdag, dan wordt deze meestal op de voorafgaande maandag gevierd. Hiermee creëert men een lang weekend.

Dit zijn de feest- en herdenkingsdagen in Panama:

1 januari – Nieuwjaarsdag
9 januari- Dag van de Martelaren
februari/maart – Carnaval
maart/april – Goede Vrijdag
maart/april – Pasen
1 mei – Dag van de Arbeid
15 augustus – Stichtingsdag (alleen in Panama-Stad)
12 oktober – Columbusdag
1 november – Allerheiligen
2 november – Allerzielen
3 november – Onafhankelijkheidsdag (van Colombia)
4 november – Dag van de Vlag
5 november – Colón-Dag
10 november – Opstand van Los Santos
28 november – Onafhankelijkheidsdag (van Spanje)
8 december – Moederdag
25 december – Kerstmis

Het geven van een fooi is in Panama niet verplicht, maar wel vrij gebruikelijk. Bij restaurants moet je goed kijken of er al bedieningsgeld (meestal 10%) aan de rekening is toegevoegd. Als dat niet het geval is, dan is een fooi van tien procent over het totaalbedrag vrij normaal.

In hotels betaal je kruiers $1 tot $ 2 per tas of koffer. In de superdeluxe hotels kan soms iets meer verwacht worden. Voor degene die je kamer schoonmaakt laat je één tot twee dollar per dag achter. Dat doe je bij voorkeur op het hoofdkussen, zodat er geen enkele twijfel bestaat dat het als fooi bedoeld is.

Het is in Panama vrij ongebruikelijk om de taxichauffeur een fooi te geven. Hiermee is Panama een uitzondering op veel andere landen. Een taxirit wat naar boven afronden is wel prima. Je hoeft echter niet aan een minimumpercentage te denken.

Ga je op excursie op rondreis? Een gemiddelde fooi voor een hele dag op pad met een gids is rond de $ 10,-. Voor kortere excursies kun je een fooi naar rato geven. Een fooi is in dit geval nooit een verplichting, maar wel een teken van waardering dat door de laag betaalde gidsen zeer gewaardeerd wordt.

In Panama betaal je met de Amerikaanse dollar (USD of $). Officieel is de valuta in Panama de Balboa. Als papiergeld worden de dollars gebruikt als Balboa. Wel heeft Panama eigen muntgeld. Betalen met briefjes van 50 of 100 dollar is vaak lastig. Veel plekken accepteren deze biljetten niet vanwege de angst op vervalsing. Daar waar ze de 50 en 100 dollarbiljetten wel aannemen daar kunnen ze om een ID vragen.

In Panama zijn op veel plekken, maar lang niet overal, geldautomaten te vinden. Deze ATM’s accepteren vaak de bankpassen met het Maestro-logo. Je pas moet dan wel op ‘wereldprofiel’ staan, zodat je ermee buiten Europa mee kunt pinnen. De opname per dag is vaak gelimiteerd tot een bedrag dat gelijk staat aan een waarde van 250 tot 300 euro. Dit bedrag verschilt per bank. Vraag eventueel vooraf wat je limiet per dag is. Reis je met z’n tweeën en heb je één gezamenlijke rekening, dan geldt de limiet normaliter per pas en niet per rekening. Met twee bankpassen kun je dus in totaal twee keer per dag geld opnemen.

TIP: regel je Amerikaanse dollars vooraf

Omdat je niet overal geld kunt opnemen en omdat je er zeker van wilt zijn dat je in ieder geval voor de eerste uitgaven contant geld op zak hebt, is het handig om vooraf alvast in het bezit te zijn van voldoende Amerikaanse dollars. Bij GWK/Travelex kun je vooraf je Amerikaanse dollars bestellen. Je betaalt daarbij 0% commissie.

Bestel Amerikaanse dollars bij GWK/Travelex

Reizen naar verre tropische bestemmingen zoals Panama betekent dat je te maken kunt krijgen met gezondheidsrisico’s die we in Nederland amper kennen. We zullen er hier een paar uitlichten.

Officieel zijn er geen vaccinaties verplicht als je vanuit Nederland naar Panama reist. Er zijn echter wel een aantal inentingen die aangeraden zijn zoals Hepatitis A, Hepatitis B en Gele Koorts. Ook DTP en rabiës vaccinaties kunnen van pas komen als je naar Panama reist. Vraag voor de zekerheid persoonlijk advies bij een GGD, Havenziekenhuis of gespecialiseerde arts of apotheek.

In Panama kun je je maken krijgen met verschillende virussen en infecties. Denk hierbij aan het door muggen overdraagbare virus Chikungunya of de virale infectie Dengue, die vooral overgebracht worden door muggen die broeden in stilstaand water. Het risico op Dengue is vooral hoog in dichtbevolkte stadse gebieden. Malaria kan in een aantal gebieden van Panama voorkomen. In het centrale deel van Panama, rond het Panamakanaal en Panama-Stad, is de kans op malaria zeer klein. Het risico is vooral aanwezig in de grensgebieden met Costa Rica en Colombia. Via gespecialiseerde sites, artsen en instellingen kun je actueel advies krijgen over de malaria-risico’s in Panama en of je eventueel preventief medicijnen zou moeten slikken.

Om je tegen muggen in het algemeen te beschermen moet je zoveel mogelijk bedekkende kleding dragen. Dat klinkt als vervelend om in een warm tropisch land als Panama met lange broeken te lopen, maar het is wel het veiligste. Kies bij voorkeur voor lichte katoenen kleding die voldoende ademt.

Een veel voorkomende reizigersziekte is reizigersdiarree. Dit wordt veroorzaakt door de bacteriën die je via voedsel of drinken binnenkrijgt. Rauwe groente en fruit zijn een goede bron voor diarree, maar ook slechte koeling van eten op straat (en dan met name vlees) kan voor problemen met de darmflora zorgen. Pas ook op met leidingwater en daardoor ook met ijsblokjes die van leidingwater gemaakt zouden kunnen zijn. In grote delen van Panama is het kraanwater veilig, maar neem beter het zekere voor het onzekere.

De zon is enorm fel in Panama. Dat komt omdat het lang vrij dicht bij de Evenaar ligt. De zonkracht is daardoor het hele jaar door hoog. Bij zonnig weer moet je rekenen op zonkracht 10 tot 12. Ter vergelijking: hartje zomer is in Nederland zonkracht 8 het hoogst haalbare. Met deze zonkracht kun je in Panama zelfs bij bewolkt weer nog te maken krijgen. Goed smeren, het gebruik van beschermende kleding en hoofddeksel en het vermijden van direct zonlicht overdag voor zover mogelijk zijn de beste manieren om je te beschermen tegen schadelijke straling.

Als toerist kun je op veel plekken gebruik maken van gratis internet via Wi-Fi. Vooral hotels, restaurants en bars hebben vaak een gratis wifinetwerk beschikbaar voor hun klanten. Vaak moet je wel even om een wachtwoord vragen vooraleer je een verbinding tot stand kunt brengen.

Internetten via het mobiele netwerk is natuurlijk ook prima mogelijk. De dekking is in stadse gebieden en langs de belangrijke verbindingswegen prima. Op het moment dat je verder van de bewoonde wereld verwijderd raakt neemt de dekking af. Met je Nederlandse abonnement gebruik maken van data via het mobiele netwerk is door de roamingtoeslagen vaak een vrij kostbare aangelegenheid. Sommige providers bieden speciale bundels waarmee je via een vast laag tarief een x-aantal Mb’s aan data mag gebruiken binnen een dag, een week of een andere periode.

Een mogelijkheid om goedkoper gebruik te maken van het mobiele netwerk is door een lokale SIM-kaart te kopen. Je hebt ook speciale wereld-simkaarten die je niet alleen in Panama maar ook in andere landen kunt gebruiken.

Bekijk wereld-SIM-kaarten voor Panama via Bol.com

Als toerist ben je verplicht je ten alle tijden te kunnen legitimeren als je je in Panama op straat begeeft. Dat doe je bij voorkeur door middel van je paspoort, maar anders is een identificatiemiddel met een pasfoto vaak ook voldoende. De politie heeft altijd het recht om naar een ID te vragen. Mocht je dat niet kunnen tonen dan bestaat de kans dat je een nachtje in de cel door mag brengen. Ja, dat geldt ook voor toeristen die zich van geen kwaad bewust zijn.

In Panama gebruikt men het metrieke stelsel. Dat betekent dus liters, kilometers en kilogrammen. Je kunt echter soms nog te maken krijgen met ponden en mijlen. Als je gaat tanken in Panama dan tank je per Amerikaanse gallon (galón) in plaats van liters. Een gallon is ongeveer 3,785 liter.

De officiële en veruit de meest gesproken taal in Panama is Spaans. Engels wordt slechts zeer beperkt gesproken. Met name in de toeristische sector kun je je met de Engelse taal vaak nog wel redden. Het is in ieder geval handig als je ook wat Spaans spreekt of in ieder geval begrijpt. Ben je de Spaanse taal helemaal niet machtig dan kun je een vertaalboekje of vertaalapp gebruiken.

In Panama hanteert men de Eastern Standard Time (UTC -5). Hierdoor is er een tijdsverschil met Nederland. Omdat Panama geen zomertijdregeling kent, is het tijdsverschil groter op het moment dat bij ons de zomertijd ingaat. Dat geschiedt op de laatste zondag van maart. Op de laatste zondag van oktober gaat bij ons de wintertijd weer in, waardoor het tijdsverschil met 1 uur verkleind wordt.

Tijdens onze wintertijd is het in Panama 6 uur vroeger dan in Nederland.
Tijdens onze zomertijd is het in Panama 7 uur vroeger dan in Nederland.

Net als andere Latijns-Amerikaanse landen betekent dat reizen naar Panama bepaalde veiligheidsrisico’s met zich meebrengt. Armoede zorgt voor een hogere kans dat je te maken krijgt met kleine criminaliteit. Denk hierbij aan diefstal, zakkenrollerij, maar ook aan gewelddadige overvallen op straat. Er zijn wijken in Panama City en vooral in Colón waar je als toerist beter niet kunt komen, ook niet overdag. Wie enigszins travelsmart is die heeft al snel in de gaten welke plekken wel en niet te doen zijn.

Soms kunnen onveilige wijken in de loop der jaren een transformatie ondergaan zijn en nu veranderd zijn in relatief veilige toeristenwijken. Een mooi voorbeeld hiervan is Casco Viejo; de historische binnenstad van Panama. Toen wij halverwege de jaren negentig van de vorige eeuw voor Panama voor de eerste keer bezochten werd ons afgeraden om dit deel van de stad te bezoeken. Absoluut onveilig, ook overdag, werd mij door de lokale contacten op het hart gedrukt. Wie een reisgids van pakweg rond 2010 leest die zal al een ander verhaal lezen: prachtig en vrij veilig om te ontdekken, maar pas wel op of je geen verkeerde straat in loopt. Tegenwoordig behoort het oude centrum van Panama City tot de meest veilige wijken die je in heel Latijns-Amerika aan zult treffen. Natuurlijk moet je nog steeds oplettend zijn en vooral niet te opzichtig rondlopen met geld, dure horloges, opzichtige juwelen of grote camera’s. Vooral na zonsondergang moet je daarmee oppassen.